Savings Account Rule : आजच्या काळात आर्थिक व्यवहार सुरक्षित ठेवण्यासाठी बँक खाते असणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. देशातील प्रत्येक नागरिक बचत खात्याचा उपयोग आपली कमाई सुरक्षित ठेवण्यासाठी करतो, ज्यामुळे त्यांना डेबिट कार्ड, इंटरनेट बँकिंग, मोबाईल ॲप आणि इतर डिजिटल सुविधांचा लाभ मिळतो. मात्र, अलीकडेच रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (RBI) काही महत्त्वाचे नियम लागू केले आहेत, ज्यांची माहिती प्रत्येक खातेदाराला असणे आवश्यक आहे.Savings Account Rule
रोख रक्कम जमा करण्यासंबंधीचे नवीन नियम
बँकिंग व्यवहारात पारदर्शकता आणण्यासाठी आणि काळ्या पैशांवर नियंत्रण मिळवण्यासाठी RBI ने काही कडक नियम लागू केले आहेत.
- १० लाख रुपयांची मर्यादा: एका आर्थिक वर्षात तुमच्या बचत खात्यात १० लाख रुपयांपेक्षा जास्त रोख रक्कम जमा केल्यास, त्याची माहिती थेट आयकर विभागाला दिली जाते.
- ५० हजार रुपयांवरील व्यवहार: जर तुम्ही ५० हजार रुपयांपेक्षा जास्त रोख रक्कम जमा करत असाल, तर तुम्हाला तुमचे पॅन कार्ड सादर करणे अनिवार्य आहे.
हे नियम आर्थिक व्यवहारांमध्ये पारदर्शकता वाढवण्यासाठी आणि अवैध व्यवहारांवर लक्ष ठेवण्यासाठी मदत करतात.Savings Account Rule
पैसे काढण्यावरील मर्यादा आणि टीडीएस (TDS)
पैसे काढण्यावरही काही नियम लागू आहेत, ज्यांची माहिती असणे आवश्यक आहे:
- १ कोटी रुपयांपेक्षा जास्त रक्कम: एका आर्थिक वर्षात तुम्ही तुमच्या खात्यातून १ कोटी रुपयांपेक्षा जास्त रोख रक्कम काढल्यास, त्यावर २% TDS (कर कपात) कापला जातो.
- आयकर रिटर्न दाखल न केल्यास: ज्या व्यक्तींनी अजूनही आपले आयकर विवरणपत्र (Income Tax Return) दाखल केलेले नाही, त्यांच्यासाठी ही मर्यादा २० लाख रुपये आहे. २० लाख रुपयांपेक्षा जास्त रक्कम काढल्यास त्यांना २% TDS भरावा लागेल.
- एटीएम वापर: प्रत्येक महिन्यात ३ मोफत एटीएम व्यवहार करण्याची मुभा असते. त्यानंतरच्या प्रत्येक व्यवहारासाठी अतिरिक्त शुल्क आकारले जाते.
किमान शिल्लक (Minimum Balance) ठेवण्याचे नियम
प्रत्येक बँकेच्या नियमांनुसार खात्यात ठराविक किमान शिल्लक ठेवणे आवश्यक आहे. ही रक्कम तुमच्या बँकेच्या स्थानानुसार बदलते:
- ग्रामीण भाग: रु. १,००० ते २,०००
- अर्ध-शहरी भाग: रु. २,००० ते ३,०००
- शहरी भाग: रु. ३,००० ते ५,०००
- महानगर: रु. १०,००० पर्यंत
जर तुम्ही ही किमान शिल्लक ठेवली नाही, तर बँक तुमच्याकडून दंडात्मक शुल्क आकारू शकते.Savings Account Rule
बचत खात्यावरील व्याज आणि कर
- बचत खात्यावर सामान्यतः ३% ते ४% वार्षिक व्याज मिळते.
- एका आर्थिक वर्षात व्याजाची रक्कम १० हजार रुपयांपेक्षा जास्त झाल्यास त्यावर कर कपातीचे नियम लागू होतात.
- आयकर रिटर्न भरताना, या व्याजाचा तपशील देणे आवश्यक आहे.
मोठे आर्थिक व्यवहार केल्यास आयकर विभागाकडून नोटीस येऊ शकते. अशावेळी घाबरून न जाता, योग्य कागदपत्रांसह आणि कायदेशीर सल्ला घेऊन त्वरित प्रतिसाद देणे महत्त्वाचे आहे. वेळेत उत्तर न दिल्यास परिस्थिती गंभीर होऊ शकते.
या सर्व नियमांची माहिती घेऊन आपल्या आर्थिक व्यवहारांचे योग्य नियोजन केल्यास भविष्यात कोणतीही अडचण येणार नाही. कोणताही महत्त्वाचा आर्थिक निर्णय घेण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घेणे नेहमीच फायद्याचे ठरते.Savings Account Rule