Ujani Dam : पुणे आणि सातारा जिल्ह्यांतील जोरदार पावसामुळे उजनी धरण पूर्ण क्षमतेने भरले आहे, ज्यामुळे प्रशासनाने भीमा नदीपात्रात मोठा विसर्ग सुरू केला आहे. दौंडमधून येणाऱ्या पाण्याचा विक्रमी प्रवाह आणि धरणाची वाढलेली पातळी लक्षात घेता, दिवसभरात हा विसर्ग 2 लाख क्युसेकपर्यंत वाढण्याची शक्यता आहे. या वाढत्या विसर्गामुळे भीमा नदीकाठच्या गावांना, विशेषतः पंढरपूरला, महापुराचा गंभीर धोका निर्माण झाला आहे. खबरदारीचा उपाय म्हणून प्रशासनाने नदीकाठच्या सर्व गावांना सतर्कतेचा इशारा दिला आहे.Ujani Dam
दौंडमधून विक्रमी पाण्याची आवक, उजनीवर मोठा ताण
पुणे विभागातील पाणलोट क्षेत्रात झालेल्या मुसळधार पावसामुळे बंडगार्डन आणि दौंड येथील नदीपात्रांत पाण्याची पातळी मोठ्या प्रमाणात वाढली आहे. रात्री बंडगार्डनमधून 71,000 क्युसेक असलेला विसर्ग सकाळी 90,000 क्युसेकच्या पुढे गेला आहे, तर दौंडमधून येणाऱ्या पाण्याने विक्रमी उच्चांक गाठला आहे. आज सकाळी 6 वाजताच्या आकडेवारीनुसार, दौंडमधून उजनी धरणात तब्बल 1 लाख 76 हजार क्युसेक पाण्याची आवक होत आहे. या प्रचंड आवकेमुळे उजनी धरणाची पाणी पातळी वेगाने वाढली आणि धरण प्रशासनावर पाण्याचा विसर्ग सुरू करण्याचा मोठा दबाव आला.Ujani Dam
उजनीतून 1 लाख 30 हजार क्युसेकचा विसर्ग, पुढे वाढणार
उजनी धरणात येणाऱ्या पाण्याची आवक जास्त असल्याने प्रशासनाने धरणातून पाण्याचा विसर्ग सुरू केला आहे. आज सकाळी 6 वाजता उजनी धरणातून भीमा नदीपात्रात 1 लाख 30 हजार क्युसेक वेगाने पाण्याचा विसर्ग सोडण्यात येत होता. मात्र, धरणात येणाऱ्या पाण्याचा प्रवाह जास्त असल्याने दिवसभर हा विसर्ग टप्प्याटप्प्याने वाढवला जाणार आहे. प्रशासनाने दिलेल्या माहितीनुसार, दुपारपर्यंत हा विसर्ग 1 लाख 50 हजार ते 1 लाख 70 हजार क्युसेकपर्यंत आणि संध्याकाळपर्यंत तो 2 लाख क्युसेकपर्यंत पोहोचण्याची दाट शक्यता आहे.
खरं तर, धरणाच्या नियमांनुसार 90% धरण भरल्यावरच विसर्ग सुरू करणे अपेक्षित असते, जेणेकरून मोठ्या प्रमाणात पाणी एकाच वेळी सोडावे लागणार नाही. मात्र, यावर्षी झालेल्या अनपेक्षित आणि जोरदार पावसामुळे थेट 100% धरण भरल्यानंतर मोठ्या प्रमाणात विसर्ग करावा लागत आहे, ज्यामुळे परिस्थिती अधिक गंभीर बनली आहे.Ujani Dam
वीर धरणाचा विसर्ग कमी, पण धोका कायम
एकीकडे भीमा खोऱ्यात पाण्याची आवक वाढत असताना, निरा नदीतून येणाऱ्या पाण्यात मात्र घट झाली आहे. निरा खोऱ्यातील वीर धरणातून कालपर्यंत 65,000 क्युसेकचा विसर्ग सुरू होता, जो आता कमी करून 24,365 क्युसेकवर आणण्यात आला आहे. वीर धरणाचा विसर्ग कमी झाला असला तरी, पुणे आणि दौंडमधून येणाऱ्या प्रचंड प्रवाहामुळे उजनी धरणावरील संकट आणि भीमा नदीला महापुराचा धोका कायम आहे.Ujani Dam
पंढरपूरला महापुराचा धोका, नागरिकांना सतर्कतेचा इशारा
उजनीतून सोडण्यात आलेल्या मोठ्या विसर्गामुळे भीमा नदीची पाणी पातळी धोक्याच्या चिन्हावरून वाहत आहे. नदीकाठच्या अनेक गावांमध्ये पूरसदृश परिस्थिती निर्माण झाली असून, अनेक ठिकाणी रस्ते आणि पूल पाण्याखाली गेले आहेत. बेंबळे-टेंभुर्णी रस्त्यासारखे अनेक महत्त्वाचे मार्ग पाण्याखाली गेल्याने वाहतूक पूर्णपणे ठप्प झाली आहे.
या पाण्याचा मोठा फटका पंढरपूर शहराला बसला आहे. चंद्रभागा नदीची पाणी पातळी मोठ्या प्रमाणात वाढल्याने शहरातील अनेक मंदिरे पाण्याखाली गेली आहेत. प्रसिद्ध दगडी पूलही पाण्याखाली गेल्यामुळे नागरिकांमध्ये भीतीचे वातावरण आहे. 2025 च्या पावसाळी हंगामातील हा आतापर्यंतचा सर्वात मोठा विसर्ग असल्यामुळे जिल्हा प्रशासनाने भीमा नदीकाठच्या सर्व गावांना पुन्हा एकदा सतर्कतेचा इशारा दिला आहे.
प्रशासनाचे आवाहन
नागरिकांनी कोणत्याही परिस्थितीत नदीपात्रात किंवा नदीच्या जवळ जाऊ नये, आपली गुरेढोरे सुरक्षित ठिकाणी हलवावीत आणि प्रशासनाने दिलेल्या सूचनांचे काटेकोर पालन करावे, असे आवाहन करण्यात आले आहे. दिवसभरात पाण्याची पातळी आणखी वाढणार असल्याने, नागरिकांनी अधिक सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे.Ujani Dam