PM Awas Gramin : प्रधानमंत्री आवास योजना-ग्रामीण (PMAY-G) अंतर्गत २०२५ साठी सुरू असलेली सर्वे प्रक्रिया आता अंतिम टप्प्यात आली आहे. अनेक नागरिकांनी ‘सेल्फ सर्वे’ किंवा ग्रामसेवकांच्या मदतीने ‘असिस्टेड सर्वे’ पूर्ण केला आहे. सर्वे पूर्ण झाल्यानंतर आता पुढील प्रक्रिया कशी असेल, याबाबत लाभार्थ्यांमध्ये उत्सुकता आहे.
प्रधानमंत्री आवास योजना-ग्रामीण ही केंद्र सरकारची एक महत्त्वाची योजना आहे, ज्या अंतर्गत ग्रामीण भागातील बेघर आणि कच्च्या घरात राहणाऱ्या कुटुंबांना पक्के घर बांधण्यासाठी आर्थिक मदत दिली जाते. [७, ८] २०२५ च्या नवीन टप्प्यात अधिक पारदर्शकता आणि वेगवान अंमलबजावणीसाठी सरकार प्रयत्नशील आहे.PM Awas Gramin
सर्वेनंतरची प्रक्रिया:
ज्या नागरिकांनी ग्रामसेवकांच्या मदतीने अर्ज भरले आहेत, त्यांचे अर्ज थेट पुढील प्रक्रियेसाठी पाठवले जातील. मात्र, ज्यांनी ‘सेल्फ सर्वे’ केला आहे, त्यांची माहिती पडताळणीसाठी ग्रामसेवकांच्या लॉगिनवर उपलब्ध करून देण्यात आली आहे.
- ग्रामसेवकांकडून पडताळणी: ‘सेल्फ सर्वे’ केलेल्या अर्जांची पहिली पडताळणी ग्रामसेवक करणार आहेत. यात अर्जदाराने दिलेली माहिती, कागदपत्रे आणि घराच्या परिस्थितीची तपासणी केली जाईल. [१५] अर्जदार योजनेच्या निकषांनुसार पात्र आहे की नाही, हे तपासले जाईल.
- पात्र-अपात्र निश्चिती: पडताळणीनंतर ग्रामसेवक अर्जदाराला पात्र किंवा अपात्र ठरवतील. अर्जदाराने दिलेली माहिती चुकीची किंवा अपूर्ण असल्यास अर्ज रद्द होण्याची शक्यता आहे.
- यादी अंतिम करणे: ग्रामसेवकांनी पात्र ठरवलेल्या अर्जांची यादी पुढील मंजुरीसाठी गटविकास अधिकाऱ्यांकडे (BDO) पाठवली जाईल. तिथे पुन्हा एकदा अर्जांची छाननी केली जाईल आणि अंतिम लाभार्थी यादी तयार केली जाईल.
- ऑनलाइन डेटा अपलोड: अंतिम यादी ‘आवाससॉफ्ट’ (Awaassoft) या सरकारी पोर्टलवर अपलोड केली जाईल. यानंतर लाभार्थ्यांना एक विशिष्ट नोंदणी क्रमांक मिळेल, ज्याद्वारे ते त्यांच्या अर्जाची स्थिती ऑनलाइन तपासू शकतील.
लाभाचे स्वरूप:
प्रधानमंत्री (PM Awas Gramin) आवास योजनेंतर्गत पात्र लाभार्थ्यांना घर बांधण्यासाठी टप्प्याटप्प्याने अनुदान दिले जाते. सपाट प्रदेशासाठी १.२० लाख रुपये आणि डोंगराळ भागासाठी १.३० लाख रुपयांची आर्थिक मदत दिली जाते. [७, २१] यासोबतच, लाभार्थ्यांना मनरेगा (MGNREGA) अंतर्गत ९० ते ९५ दिवसांचा रोजगार आणि स्वच्छ भारत मिशन अंतर्गत शौचालय बांधण्यासाठी १२,००० रुपयांची अतिरिक्त मदतही मिळते. PM Awas Gramin
अंतिम यादी आणि पुढील वाटचाल:
सध्या ग्रामसेवक स्तरावर ‘सेल्फ सर्वे’ केलेल्या अर्जांची पडताळणी सुरू आहे. ही प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर लवकरच अंतिम लाभार्थी यादी जाहीर होण्याची शक्यता आहे. मात्र, या संपूर्ण प्रक्रियेला काही महिन्यांचा कालावधी लागू शकतो. त्यामुळे अर्जदारांनी लगेच घरकुल मिळण्याची अपेक्षा न ठेवता, प्रक्रियेच्या प्रत्येक टप्प्यावर लक्ष ठेवणे महत्त्वाचे आहे.
अधिक माहितीसाठी आणि आपल्या अर्जाची स्थिती तपासण्यासाठी, अर्जदार प्रधानमंत्री आवास योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटला (pmayg.nic.in) भेट देऊ शकतात किंवा आपल्या ग्रामपंचायत कार्यालयाशी संपर्क साधू शकतात. PM Awas Gramin
