Crop Cutting Experiments २०२५ च्या खरीप हंगामातील पीक कापणी प्रयोगांना (Crop Cutting Experiments) आता सुरुवात झाली आहे. यावर्षी हे प्रयोग शेतकऱ्यांसाठी खूप महत्त्वाचे आहेत, कारण या प्रयोगांचे निकाल थेट तुमच्या पीक विम्यावर परिणाम करणार आहेत. या लेखात, आपण या बदलांविषयी सविस्तर माहिती जाणून घेणार आहोत.
पीक कापणी प्रयोगांचे बदललेले स्वरूप Crop Cutting Experiments
यावर्षी मूग आणि उडीद यांसारख्या पिकांचे प्रयोग सुरू झाले असून, लवकरच सोयाबीन, कापूस, तूर, आणि मका यांसारख्या प्रमुख पिकांचे प्रयोगही होतील. केंद्र सरकारच्या नवीन धोरणानुसार, २०२५-२६ या वर्षापासून पीक विमा आणि इतर सरकारी योजनांचा लाभ या प्रयोगांमधून मिळणाऱ्या अचूक माहितीवर अवलंबून असणार आहे.
सीसीई (CCE) ॲपमुळे १००% अचूकता
यापुढे सर्व पीक कापणी प्रयोगांची नोंदणी ‘सीसीई’ (CCE) या मोबाईल ॲप्लिकेशनद्वारे होणार आहे. या ॲपचा वापर केल्यामुळे, प्रक्रियेत पारदर्शकता येईल आणि केंद्र सरकारला पिकांच्या उत्पादनाची १००% अचूक माहिती मिळेल. यामुळे फक्त कागदोपत्री होणाऱ्या प्रयोगांना आळा बसेल अशी अपेक्षा आहे.
नवीन समिती रचना
या प्रयोगांसाठी प्रत्येक ग्रामपंचायत स्तरावर एक खास समिती तयार करण्यात आली आहे. या समितीत तलाठी, मंडळ अधिकारी, कृषी सहायक, ग्रामसेवक, आणि गावचे सरपंच यांचा समावेश आहे. यावर्षी सर्वात महत्त्वाचा बदल म्हणजे, पीक विमा कंपनीच्या प्रतिनिधीचा (Insurance Company Representative) समावेशही या समितीत केला गेला आहे.
पीक विमा आता फक्त पीक कापणी प्रयोगांवर
खरीप हंगाम २०२५ पासून पीक विम्याची भरपाई देण्याची पद्धत पूर्णपणे बदलली आहे. यापुढे तुमच्या वैयक्तिक नुकसानीचा पंचनामा किंवा इतर कागदपत्रे विचारात घेतली जाणार नाहीत. तुम्हाला पीक विमा केवळ पीक कापणी प्रयोगांच्या अंतिम अहवालावर आधारित उत्पादनाच्या आकडेवारीनुसारच मिळेल. याचा अर्थ, या प्रयोगातून निश्चित होणाऱ्या उत्पादनावरच तुमचा पीक विमा ठरणार आहे.
पैसेवारी जाहीर करण्याचे वेळापत्रक
शासनाने पैसेवारी जाहीर करण्याच्या तारखांमध्येही बदल केला आहे.
- हंगामी पैसेवारी: कोकण, पुणे, नाशिकसाठी १५ सप्टेंबरपर्यंत, तर छत्रपती संभाजीनगर, नागपूर आणि अमरावतीसाठी ३० सप्टेंबरपर्यंत.
- सुधारित पैसेवारी: १५ ऑक्टोबरपर्यंत.
- अंतिम पैसेवारी: १५ डिसेंबर ते १५ जानेवारीपर्यंत.
शेतकऱ्यांनी सतर्क राहणे का गरजेचे आहे?
यावर्षी अतिवृष्टी आणि पुरामुळे अनेक ठिकाणी पिकांचे मोठे नुकसान झाले आहे. अशा परिस्थितीत, पीक कापणीचे प्रयोग अचूक आणि योग्य ठिकाणी होणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. जर चुकीच्या ठिकाणी किंवा फक्त कागदोपत्री प्रयोग दाखवले गेले, तर त्याचा थेट परिणाम तुमच्या पीक विम्यावर होईल. यामुळे केवळ यावर्षीच नाही, तर पुढील ५ वर्षांसाठी उत्पादनाची सरासरी चुकीची नोंदवली जाईल, ज्यामुळे तुमचे दीर्घकालीन नुकसान होऊ शकते.
त्यामुळे, आपल्या गावात होणाऱ्या पीक कापणी प्रयोगावेळी शेतकऱ्यांनी स्वतः उपस्थित राहून आणि योग्य पद्धतीने प्रयोग होतोय की नाही, याकडे लक्ष देणे खूप महत्त्वाचे आहे.