Cotton Flower Drop : राज्यात 14 ते 18 ऑगस्ट 2025 या कालावधीत झालेल्या मुसळधार पावसामुळे कापूस उत्पादक शेतकरी मोठ्या संकटात सापडले आहेत. या अतिवृष्टीमुळे कापूस पिकाची मोठ्या प्रमाणात पातेगळ होत असून, उत्पादनात मोठी घट येण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. या गंभीर समस्येवर मात करण्यासाठी आणि पिकाचे नुकसान टाळण्यासाठी कृषी तज्ञ विशाल शेंडगे यांनी शेतकऱ्यांसाठी काही महत्त्वपूर्ण उपाययोजना सुचवल्या आहेत.Cotton Flower Drop
पातेगळ थांबवण्यासाठी एकात्मिक व्यवस्थापनाचे महत्त्व
सततच्या पावसामुळे पिकात बुरशीजन्य रोगांचा प्रादुर्भाव वाढतो आणि झाडांच्या मुळांना हवा न मिळाल्यामुळे त्यांची अन्नद्रव्ये शोषून घेण्याची क्षमता कमी होते. परिणामी, झाडांवरील पाते आणि फुलं मोठ्या प्रमाणात गळून पडतात. यामुळे होणारे नुकसान टाळण्यासाठी योग्य वेळी बुरशीनाशके, वाढ नियंत्रक आणि काही विनाखर्चिक उपाययोजना करणे अत्यंत आवश्यक आहे.Cotton Flower Drop
प्रभावी बुरशीनाशकांची फवारणी
पावसामुळे होणारी पातेगळ रोखण्यासाठी चांगल्या प्रतीच्या बुरशीनाशकांची फवारणी करणे महत्त्वाचे आहे. यासाठी शेतकरी खालीलपैकी कोणत्याही एका बुरशीनाशकाचा वापर करू शकतात:
- रेडोमिल गोल्ड (Ridomil Gold): यामध्ये मॅन्कोझेब + मेटॅलॅक्झिल हे घटक असतात. प्रमाण: 40 ग्रॅम प्रति 15-20 लिटर पाणी.
- टाटा ताकद (TATA Taqat): यामध्ये कॅप्टन + हेक्झाकोनाझोल हे घटक असतात. प्रमाण: 40 ग्रॅम प्रति 15-20 लिटर पाणी.
- हारू (Haru): यामध्ये टेब्युकोनाझोल + सल्फर हे घटक असतात. प्रमाण: 30 ग्रॅम प्रति 15-20 लिटर पाणी.
- साफ पावडर (Saaf Powder): यामध्ये मॅन्कोझेब + कार्बेन्डाझिम हे घटक असतात. प्रमाण: 40 ग्रॅम प्रति 15-20 लिटर पाणी.
वाढ नियंत्रकाचा योग्य वापर
अनावश्यक वाढ थांबवून पिकाला पातेधारणेकडे वळवण्यासाठी वाढ नियंत्रकाचा (Plant Growth Regulator – PGR) वापर करणे फायदेशीर ठरते. यासाठी बायर कंपनीचे प्लॅनोफिक्स (Planofix) एक उत्तम पर्याय आहे. हे पातेगळ थांबवून नवीन पाते लागण्यास मदत करते. वापर करताना प्रमाणाची विशेष काळजी घ्यावी:
- 15 लिटर पंपासाठी: फक्त 4 मिली
- 20 लिटर पंपासाठी: फक्त 5 मिली
विनाखर्चिक उपाय: शेंडा खुडणी
ज्या कापसाच्या झाडांची उंची साडेपाच ते सहा फुटांपेक्षा जास्त झाली आहे, अशा शेतकऱ्यांसाठी शेंडा खुडणी हा एक सोपा आणि प्रभावी उपाय आहे. झाडाचा मुख्य शेंडा हाताने खुडल्याने त्याची अनावश्यक उंची वाढणे थांबते. त्यामुळे झाडातील ऊर्जा आणि अन्नद्रव्ये पाते, फुलं आणि बोंड तयार करण्यासाठी वापरली जातात. यामुळे नैसर्गिकरित्या पातेगळ थांबते आणि उत्पादनात वाढ होते.
या उपाययोजनांचा योग्य वापर करून शेतकरी अतिवृष्टीमुळे होणारे नुकसान कमी करू शकतात आणि कापूस पिकाचे चांगले उत्पादन मिळवू शकतात.Cotton Flower Drop