Ladki Bahin Yojana : महाराष्ट्र शासनाच्या महत्त्वाकांक्षी ‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण’ योजनेत मोठा गैरव्यवहार झाल्याचे नुकतेच समोर आले आहे. या योजनेचा लाभ घेणाऱ्या सुमारे 26 लाख महिला अपात्र असल्याचं प्राथमिक चौकशीत आढळून आलं आहे. या अपात्र लाभार्थ्यांची जिल्हास्तरावर सूक्ष्म छाननी सुरू करण्यात आली असून, त्यानंतर त्यांच्यावर योग्य ती कारवाई केली जाईल, असे महिला व बालविकास मंत्री आदिती तटकरे यांनी स्पष्ट केले आहे. यामुळे या योजनेतील भ्रष्टाचारावर नियंत्रण आणण्याचा सरकारचा निर्धार दिसून येत आहे.
‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण’ योजनेच्या निकषांनुसार, 26 लाख लाभार्थी पात्र नसल्याची प्राथमिक माहिती माहिती व तंत्रज्ञान विभागाने उपलब्ध करून दिली होती. ही माहिती राज्याच्या सर्व जिल्ह्यांमध्ये पसरलेल्या या लाभार्थ्यांशी संबंधित आहे. त्यानुसार, महिला व बालविकास विभागाने ही प्राथमिक माहिती संबंधित जिल्हा यंत्रणांना पडताळणीसाठी (Physical Verification) पाठवली आहे. या छाननीनंतरच या लाभार्थ्यांची पात्रता किंवा अपात्रता स्पष्ट होईल.Ladki Bahin Yojana
योजनेत मोठा गैरव्यवहार उघड
राज्य सरकारने या योजनेचा सखोल आढावा घेण्याचा निर्णय घेतल्यानंतर, हा गैरव्यवहार उघडकीस आला. सरकारने राबवलेल्या शोधमोहिमेमध्ये तब्बल 26 लाख 34 हजार बोगस लाभार्थी आढळले आहेत. हे सर्व लाभार्थी प्रत्यक्षात पात्र नसतानाही दरमहा 1500 रुपयांचा निधी घेत होते. यामुळे शासनाची मोठ्या प्रमाणावर फसवणूक झाल्याचं स्पष्ट झालं आहे. यावर उपाय म्हणून, सरकारने राज्यातील सर्व पात्र लाभार्थ्यांची पुन्हा एकदा ई-केवायसीद्वारे पडताळणी करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
या योजनेत एकूण 2 कोटी 63 लाख महिलांनी नोंदणी केली होती. त्यापैकी 2 कोटी 41 लाख महिला सुरुवातीला पात्र ठरल्या होत्या. या योजनेची सुरुवात झाली तेव्हा मोठ्या प्रमाणात अर्ज आले होते. त्यानंतर विधानसभा निवडणुकांनंतर शिल्लक राहिलेल्या 11 लाख अर्जांची तपासणी करण्यात आली, ज्यात 7 लाख 76 हजार अर्ज अपात्र ठरले. त्यानंतर, जून महिन्यात सरकारने या योजनेचा सखोल आढावा घेण्याचा निर्णय घेतला. महिला व बालविकास विभागाने सर्व विभागांकडून माहिती मागवल्यानंतर, फसवणुकीचा हा मोठा प्रकार समोर आला.Ladki Bahin Yojana
जिल्हानिहाय आकडेवारी: पुणे जिल्ह्यात सर्वाधिक बोगस लाभार्थी
या गैरव्यवहाराची व्याप्ती राज्याच्या विविध जिल्ह्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर दिसून येत आहे. पुणे जिल्ह्यात सर्वाधिक 2,04,000 बोगस लाभार्थी आढळले आहेत. त्यानंतर, ठाण्यात 1,25,300, अहमदनगरमध्ये 1,25,756, नाशिकमध्ये 1,86,800, छत्रपती संभाजीनगरमध्ये 1,04,700, कोल्हापूरमध्ये 1,01,400, मुंबई उपनगरात 1,13,000, नागपूरमध्ये 95,500, बीडमध्ये 71,000, लातूरमध्ये 69,000, सोलापूरमध्ये 1,04,000, साताऱ्यात 86,000, सांगलीमध्ये 90,000, पालघरमध्ये 72,000, नांदेडमध्ये 92,000, जालन्यात 73,000, धुळ्यात 75,000 तर अमरावतीमध्ये 61,000 बोगस लाभार्थी उघडकीस आले आहेत. ही आकडेवारी पाहता, हा गैरव्यवहार किती मोठ्या प्रमाणात झाला आहे, हे लक्षात येते.Ladki Bahin Yojana
भविष्यातील पावले
महिला व बालविकास मंत्री आदिती तटकरे यांनी सांगितले की, सूक्ष्म छाननीनंतर जे लाभार्थी अपात्र ठरतील, त्यांच्यावर मुख्यमंत्री, उपमुख्यमंत्री यांच्या मार्गदर्शनाखाली योग्य ती कारवाई करण्यात येईल. त्याचबरोबर, जे लाभार्थी पात्र ठरतील, त्यांना यापुढेही योजनेचा लाभ पूर्ववत मिळत राहील. या गैरव्यवहारामुळे योजनेच्या उद्देशाला धक्का बसला असून, भविष्यात अशा घटना पुन्हा घडू नयेत यासाठी सरकार कठोर पावले उचलत आहे. ई-केवायसी पडताळणीमुळे खरी लाभार्थी निश्चित करणे सोपे होईल, अशी अपेक्षा आहे. या प्रकरणाच्या सखोल चौकशीमुळे या गैरव्यवहारामागे कोण आहे, हे देखील समोर येण्याची शक्यता आहे. या सर्व घडामोडींमुळे, गरजू आणि पात्र महिलांना या योजनेचा लाभ मिळावा, यासाठी सरकार अधिक सतर्क झाले आहे.Ladki Bahin Yojana
